13-14 maja 2006

wycieczka naukowo-krajoznawcza bibliotekarzy

 

W dniach 13-14 maja 2006 roku Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Oddział Akademicki w Lublinie i Biblioteka Uniwersytecka KUL zorganizowały wycieczkę naukowo-krajoznawczą na trasie: Sieniawa – Jarosław – Krasiczyn – Przemyśl – Łańcut – Leżajsk. Oto krótka relacja z jej przebiegu oraz opis najważniejszych obiektów zwiedzonych w jej trakcie.

Sieniawa	Jarosław	Krasiczyn
Przemyśl	Łańcut	Leżajsk

 

Sieniawa

   Pierwszego dnia wczesnym rankiem podziwialiśmy założenie pałacowo-ogrodowe w Sieniawie, niewielkim i mało znanym obecnie miasteczku, leżącym w dolinie Sanu. Początkowo właścicielami tej posiadłości byli Sieniawscy (od ich nazwiska pochodzi nazwa miejscowości). W XVIII w. wyglądała ona jeszcze nieco skromniej. Mały reprezentacyjny pałacyk letni stał się dużym kompleksem pałacowo-parkowym za sprawą rodziny Czartoryskich, która w wyniku represji po powstaniu listopadowym utraciła wcześniej posiadane dobra i z Sieniawy uczyniła swoją główną rezydencję. Rozbudowa pałacu rozpoczęła się w latach 1743-1745 (powstały między innymi boczne pawilony). Ostateczny kształt rezydencja Czartoryskich zyskała po gruntownych zmianach, jakie dokonały się na przełomie lat 1881-1883. Nadbudowano wtedy piętra, zmieniono kształt dachu, wzniesiono dwie klatki schodowe, dobudowano nowe pomieszczenia, czyniąc z sieniawskiej posiadłości obiekt o późnobarokowym charakterze w stylu francuskim. Czartoryscy chcieli, by sieniawski pałac wraz z przylegającym do niego parkiem stały się rezydencją w na miarę wersalskiej. Plany te jednak pokrzyżowały dwie wojny światowe. Po roku 1945 pałac systematycznie niszczał, pozbawiony jakiejkolwiek opieki i dozoru. Odbudowany w latach 1984-1986 jest obecnie własnością Agencji Nieruchomości Rolnych, która przyczyniła się między innymi do renowacji wnętrz i nadania obecnego wyglądu parkowi przypałacowemu (1998-2002). W pałacu mieści się hotel z restauracją, organizowane są tu spotkania, konferencje, bankiety.

Pałac w Sieniawie: z lewej od strony parku, z prawej - front

   W okresie swojej największej świetności, a więc w czasie gdy właścicielami posiadłości byli Czartoryscy, sieniawska rezydencja była ważnym centrum życia kulturalnego i politycznego Galicji. Gościli tu między innymi Julian Ursyn Niemcewicz, Tadeusz Kościuszko czy Juliusz Kossak. Przez pewien czas w Sieniawie znajdowały się obrazy z kolekcji zgromadzonej przez rodzinę Czartoryskich, między innymi słynna "Dama z łasiczką" Leonarda da Vinci.

 

Kościół p.w. Najświętszej Marii Panny w Sieniawie

W podziemiach kościoła p.w. NMP (dawny kościół dominikański, zniszczony w XX w., odbudowany w latach 1922 - 1927) znajdują się krypty grobowe Czartoryskich. Spoczywają w nich szczątki 22 członków tego znamienitego rodu. Inicjatorem pomysłu powstania krypt w sieniawskim kościele był Władysław Czartoryski, który w latach sześćdziesiątych XIX wieku sprowadził tu trumny swoich przodków, między innymi babki Izabelli i ojca Adama Jerzego. W Sieniawie spoczęły również szczątki syna Władysława, późniejszego błogosławionego Kościoła katolickiego - Augusta Czartoryskiego. Przy tej okazji warto przywołać jego postać. Urodził się w Paryżu 2 sierpnia 1858 roku. Jego rodzicami byli Władysław i księżna Maria Amparo, córka królowej Hiszpanii Marii Krystyny i księcia Rianzareza. Przez trzy lata wychowawcą Augusta był późniejszy święty - Józef Kalinowski. Decydujące dla jego dalszej drogi życiowej było spotkanie z księdzem Janem Bosko w Paryżu. W 1887 roku, po osobistej interwencji papieża Leona XIII, został przyjęty do zgromadzenia salezjańskiego. W 1888 roku zrzekł się tytułu Ordynata Sieniawskiego, a majątek przekazał zgromadzeniu. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1892 roku w San Remo. Zmarł rok później. Trumnę z jego zwłokami przewieziono do sieniawskiej krypty, skąd z kolei w latach sześćdziesiątych XX wieku księża salezjanie z Przemyśla przenieśli ją do kościoła na Zasaniu.

Irmina Pawlak

Źródła:
www.sieniawa.pl
pl.wikipedia.org –  miasto  i  pałac
Polska - atlas najpiękniejszych zabytków, Kraków 2005