|
Urodził się 7 września 1936 r. w Łodzi. W latach 1937-1944 mieszkał wraz z rodzicami w Krzemieńcu. W 1953 r. ukończył I LO im. S. Czackiego w Gdańsku. W latach 1953-1960 studiował historię (Wydział Filozoficzno-Humanistyczny) w Uniwersytecie Łódzkim, gdzie obronił prace: magisterską (1960: Stosunki polsko-bizantyńskie w latach 1393-1420; napisaną pod kierunkiem prof. Haliny Evert-Kapesowej), doktorską (1967: Kupcy i rzemieślnicy w Antiochii i ich ranga społeczna: 2 połowa IV wieku; pub. Wrocław 1969) i habilitacyjną (1979: Kościół wobec antychrześcijańskiej polemiki cesarza Juliana Apostaty; pub. Łódź 1980). Swoją naukową karierę od początku związał z macierzystą uczelnią,
z Zakładem Historii Starożytnej (przekształconej później jego staraniem w 1992 r. w Zakład, a następnie Katedrę Historii Bizancjum); w jednostce tej, którą kierował w latach 1980-2007, pracował jako asystent (1960-1968), adiunkt (1968-1980), docent (1980-1990). W 1990 r. otrzymał stanowisko profesora nadzwyczajnego, a w 2002 r. tytuł profesora zwyczajnego. Po przejściu na emeryturę
w lutym 2007 zatrudniony był na stanowisku profesora emerytowanego. W latach 1997-2001 pracował też w Piotrkowie Trybunalskim w Filii Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Kielcach.
Pełnił liczne funkcje administracyjne i honorowe. W uczelni macierzystej był m..in: prodziekanem Wydziału Filozoficzno-Historycznego (1981-1984; 1987-1990), dyrektorem Instytutu Historii (2002-2006), pełnomocnikiem Rektora d/s bezpośredniej współpracy UŁ z Uniwersytetem Lyon II (2002-2005), członkiem Senackiej Komisji Statutowej (1984-2002) i Senatu (1996-2002). Należał też do licznych towarzystw i komisji naukowych np.: Komisji Bizantynologicznej przy Komitecie Nauk
o Kulturze Antycznej PAN (w latach 1983-1995 był jej wiceprzewodniczącym, w 1996-2007 przewodniczącym; w 2007 został Honorowym Przewodniczącym), Łódzkiego Towarzystwa Naukowego (od 1986), Association des Amis de Sources Chrétiennes przy Uniwersytecie w Lyonie (od 1990), Komisji Badań nad Antykiem Chrześcijańskim KUL (od 1994).
Z prawdziwym zaangażowaniem oddawał się pracy dydaktycznej. Prowadził ćwiczenia, konwersatoria oraz seminaria, na których powstało 66 prac magisterskich; wypromował kilku doktorów, recenzował 13 prac doktorskich i 9 habilitacyjnych (kolokwium ostatniej przeprowadzono już po jego śmierci).W UŁ miał stałe wykłady z historii starożytnej „opowiedziane żywą i piękną polszczyzną, pełną anegdot, ale zarazem dogłębnie kompetentne”, które gromadziły liczną rzeszę studentów również z innych kierunków.
Dorobek naukowy W. Cerana obejmuje 113 jednostek bibliograficznych (bez wyszczególniania haseł encyklopedycznych, których napisał ponad 300). Jego zainteresowania obejmowały całą historię cesarstwa bizantyjskiego, jednak szczególnie bliski był mu jej okres wczesny. Stąd w obszarze badań znalazła się grecka literatura patrystyczna. To zaowocowało – poza pracami dyplomowymi – takimi publikacjami jak np.: Cesarz w politycznej teologii Euzebiusza z Cezarei i nauczaniu Jana Chryzostoma, „Acta Universitatis Lodziensia. Folia Historica”, 44 (1992) 13-27; Jan Chryzostom o leczeniu i lekarzach, „Acta Universitatis Lodziensia. Folia Historica”, 48 (1993) 3-26; Libanius et Jean Chrysostome – deux attitudes envers la centralisation et la bureaucratisation de l'Empire byzantin au IVe siècle, w: Mélanges d'histoire byzantine offers à Oktawiusz Jurewicz a l'occasion de son soixante-dixieme anniversaire, Łódź 1998, 29-42; Przyklady z życia wzięte w nauczaniu św. Jana Chryzostoma, w:Czasy Jana Chryzostoma
i jego pasterska pedagogia, Opole 2008, 155-165. Drugi nurt stanowiła dokumentacja dorobku polskich ośrodków bizantynologicznych. Zwieńczeniem była dwutomowa praca: Historia i bibliografia rozumowana bizantynologii polskiej (1800-1998), t. 1-2, Łódź 2001 (stała się ona podstawą nadania mu tytułu profesora zwyczajnego). Ważnym obszarem jego działalności była popularyzacja wiedzy o historii i kulturze antycznej, czego zwieńczeniem były przekłady z języka angielskiego pozycji encyklopedyczno-słownikowych (A. Cotterell, Słownik mitów świata, Łódź 1993; Oxford: ilustrowana encyklopedia uniwersalna: historia świata od pradziejów do 1800 roku, pod red. H. Judge'a, Warszawa 1997) oraz prace leksykograficzne (pisał hasła do Encyklopedii Kultury Bizantyńskiej, Powszechnej Encyklopedii PWN).
W. Ceran współpracował z kilkoma czasopismami, m. in. niemieckim „Byzantinische Zeitschrift”, czeskim periodykiem „Byzantinoslavica”, gdzie publikował w jęz. francuskim w latach 1971-1994, „Przeglądem Nauk Historycznych”, „Przeglądem Historycznym” (należał do rady programowej), „Piotrkowskimi Zeszytami Historycznymi”. Był współtwórcą i redaktorem serii „Byzantina Lodziensia”. Działalność tę dopełniało uczestnictwo w wielu kongresach, konferencjach i seminariach bizantynologicznych w kraju i zagranicą.
Od lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku utrzymywał żywe kontakty z badaczami późnego antyku z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, zapraszając lubelskich patrologów do uczestniczenia w organizowanych regularnie spotkaniach Komisji Bizantynologicznej
w Łodzi. Przyjeżdżał też do Lublina. W 1997 r. głosił referat w ramach comiesięcznych spotkań Komisji Badań nad Antykiem Chrześcijańskim KUL nt. Libanios i Jan Chryzostom: dwie postawy wobec centralizacji i biurokracji cesarstwa bizantyńskiego w IV wieku, podając przy tej okazji cenne informacje o Zakładzie Bizancjum w Łodzi i studiach bizantyńskich
w Polsce, regularnie brał udział w sympozjach kazimierskich organizowanych przez Katedrę Historii Sztuki Starożytnej i Wczesnochrześcijańskiej KUL. Jako czytelnik bywał
w Bibliotece Uniwersyteckiej KUL, korzystając ze zbiorów greckiej literatury patrystycznej – cennego źródła historii wczesnobizantyjskiej.
Profesor Ceran dał się poznać jako człowiek wielkiej kultury, ogromnego serca i pasji naukowej – „postać pomnikowa”, co podkreślają jego współpracownicy, uczniowie, przyjaciele, znajomi. Był kochającym mężem, ojcem i dziadkiem, zagorzałym kibicem sportowym (sam w młodości czynnie uprawiał boks trenując w klubie Gedania), pasjonował się ogrodnictwem. Zmarł nagle w Łodzi 20. czerwca 2009 r. w pełni sił twórczych.
|
Waldemar Ceran
Encyklopedia Kultury Bizantyńskiej Pod redakcją: Oktawiusza Jurewicza Zawiera 274 hasła autorstwa Prof. W. Cernana
Waldemar Ceran
Waldemar Ceran
Waldemar Ceran
Cywilizacje Starożytne
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS