"Vita mutatur non tollitur"

Pośmiertne wystawy twórców nauki i kultury;
prezentacje postaci i ich dorobku

Adam Konderak  (1946 - 2001)

Adam Konderak - sylwetka i publikacje

 

Adam Konderak (1946-2001)   Związany z KUL od przeszło 30 lat, najpierw jako student,
a później - wieloletni pracownik Biblioteki Uniwersyteckiej,
trwałe miejsce w historiografii polskiej opozycji powojennej
i "Solidarności" Adam zapewnił sobie dzięki dwóm książkom:
"Bibliografia prasy Solidarności": 28 VIII - 12 XII 1981
(Lublin 1990) i "Bibliografia prasy opozycyjnej w PRL
do wprowadzenia stanu wojennego" (Lublin 1998).

 

 

  Adam Konderak urodził się 28 sierpnia 1946 roku w podkrakowskich Przemęczanach (dawny powiat proszowicki). Szkołę średnią ukończył w Wodzisławiu. W 1967 roku rozpoczął studia historyczne na KUL. Na pierwszym roku studiów, w marcu 1968 roku, podczas demonstracji studenckich w Lublinie został aresztowany i dwa miesiące spędził w więzieniu. Pozbawienie wolności było dla niego "szkołą opozycji". Odtąd jego zainteresowania zachodzącymi w kraju zmianami stają się głębsze i bardziej systematyczne.

  "[Adam Konderak] 11 marca 1968 w ramach tzw. Marca '68 brał udział w zgromadzeniu młodzieży studenckiej przy ul. Langiewicza w Lublinie, w związku z czym został zatrzymany i osadzony w areszcie Wydziału Śledczego KM MO w celi numer 32. Dwa dni po tych wydarzeniach Kolegium Karno-Administracyjne Prezydium MRN w Lublinie orzekło karę dwóch miesięcy aresztu. Sprawą zajmowli się (...) [funkcjonariusze] Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego KW MO w Lublinie".

  Studia ukończył w 1973 roku, broniąc magisterium na podstawie pracy "Grecka monarchia patriarchalna" napisanej pod kierunkiem profesora Zygmunta Sułowskiego. Bezpośrednio po studiach znalazł zatrudnienie w Bibliotece Uniwersyteckiej, z którą był związany do końca października 2000 roku, kiedy to ciężka choroba zmusiła go do przejścia na rentę. Pracował w Oddziale Czasopism, w Sekcji Wymiany Krajowej (którą przez osiem lat kierował), w Biurze Katalogowym, Akcesji oraz w Oddziale Informacji Naukowej. Kontynuował swoje zainteresowania historią starożytnej Grecji: krótko prowadził ćwiczenia dla studentów pierwszego roku historii, zdążył opublikować kilka artykułów i recenzji książek z tej dziedziny.

  "Od 1979 Adam Konderak był związany z z Niezależnym Pismem Młodych Katolików 'Spotkania', gdzie pełnił funkcję sekretarza redakcji [jednego z kilku - przyp. red.]. Podczas strajku studentów KUL (listopad-grudzień 1981 roku) współredagował Informator Strajkowy. W czasie stanu wojennego współpracował między innymi z pismami podziemnymi - Gazeta oraz Gazeta Rolników. Publikował artykuły w Rocznikach Humanistycznych, Folia Orientalia, Ethos i lubelskim Dzienniku. Przez pewien czas współpracował [także] z redakcją Encyklopedii Katolickiej. Od 1980 roku należał do NSZZ 'Solidarność'".

Powyższe dwa cytaty pochodzą z pracy:
Marek Czech: Środowisko Niezależnego pisma młodych katolików "Spotkania" w latach 1977-1981.
Praca magisterska napisana w Katedrze Historii Najnowszej KUL
pod kierunkiem prof. dr hab. Mirosława Piotrowskiego, Lublin 2003,
opublikowana została online w witrynie Ośrodka Brama Grodzka - Teatr NN,
w dziale Pamięć Miejsca > Biblioteka Wirtualna (dostęp - sierpień 2008 r.)
(patrz: http://www.tnn.pl/tekst.php?idt=1073) - [przyp. red.]

  Po 13. grudnia 1981 roku kontynuował współpracę ze "Spotkaniami" - prowadził tam systematycznie "Kronikę", w której zamieszczał najnowsze informacje dotyczące sytuacji Kościoła katolickiego w krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Współpracował również z innymi wydawnictwami niezależnymi. Pisał o opozycji w krajach bloku sowieckiego, o Kościele greko-katolickim na Ukrainie. Ale publikował również w niszowej prasie oficjalnej; podejmował tam tematy ważne, chociaż akurat niekontrowersyjne dla aparatu cenzury. W "Zwierciadle Chełmskim" zamieścił kilkanaście artykułów poświęconych przeszłości Ziemi Chełmskiej. W latach '90. współpracował z kwartalnikiem "Ethos". Ostatniego tekstu dla "Ethosu" ("Martyrologia naszych czasów") nie zdążył już dokończyć. W notatkach pozostał tylko konspekt artykułu... Nie zdążył też odebrać, przyznanej w 2001 roku przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego całemu środowisku "Spotkań", odznaki 'Zasłużony Działacz Kultury'. Na uroczystości w Warszawie tę odznakę odebrała za swoją i Adama pracę w "Spotkaniach" wdowa po nim, Anna.

  Trwałe miejsce w historiografii polskiej opozycji powojennej i "Solidarności" Adam zapewnił sobie dzięki dwóm książkom: "Bibliografia prasy Solidarności": 28 VIII - 12 XII 1981 (Lublin 1990, s. 156) i "Bibliografia prasy opozycyjnej w PRL do wprowadzenia stanu wojennego" (Lublin 1998, s. 298). Pierwsza notuje 425 tytułów czasopism wydawanych przez NSZZ "Solidarność", druga - 1.406 tytułów prasy opozycyjnej, wychodzącej w Polsce w latach 1952-1981. Prawie wszystkie, bardzo szczegółowe i precyzyjne opisy zostały sporządzone z autopsji. Bez znajomości tych bibliografii nie sposób wyobrazić sobie teraz badań nad dziejami polskiej opozycji, czasopiśmiennictwa czy "Solidarności". Nie sposób w tym miejscu nie wspomnieć, że pracował nad nimi przez kilka lat kosztem wolnego czasu i urlopów, bez grantów i stypendiów, miał też kłopoty ze znalezieniem wydawcy. Pierwszą książkę wydała Oficyna Wydawnicza Fundacji Solidarności Regionu Środkowowschodniego, druga ukazała się w Wydawnictwie Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Zmarł 14 lipca 2001 roku. Miał 55 lat.

  Pogrzeb Adama Konderaka odbył się 20 lipca na cmentarzu przy ul. Lipowej. Liturgia pogrzebowa z udziałem księdza rektora prof. dr hab. Andrzeja Szostka i dyrektora BU KUL, księdza dr Tadeusza Stolza, zgromadziła przyjaciół i znajomych zmarłego. Pozostanie On w naszej pamięci jako dobry kolega, życzliwy wszystkim, skromny i zawsze pogodny.

  [19 października 2008 roku, podczas uroczystości 90-lecia KUL, goszczący w Uniwersytecie Prezydent RP Lech Kaczyński przyznał pośmiertnie Adamowi Konderakowi Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. Różnej klasy ordery Polonia Restituta otrzymało wtedy 12 osób ze środowiska "Spotkań", w tym trzy - pośmiertnie. Jak napisano we wspólnym uzasadnieniu - "za wybitne zasługi w działalności na rzecz przemian demokratycznych w Polsce i za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej"  - przyp. red.].

Nota podstawowa - Tadeusz Madała
Uzupełnienia i redakcja całości - Jan Krzysztof Wasilewski

 

 

Adam Konderak (KUL), autor 'Bibliografii...' i Andrzej Peciak (UMCS), wydawca - promocja książki 13 XII 1998 r.   "Bibliografia prasy Solidarności...", zestawiona i opracowana
przez Adama Konderaka, dokumentuje podziemne periodyki,
która odegrała tak ważną rolę w procesach sierpniowych przemian.
Spis tytułów liczy prawie półtora tysiąca opisów bibliograficznych.
Autor zidentyfikował 174 osoby piszące lub redagujące...
"Powielaczowe" dziennikarstwo i publicystyka nie szukały sławy,
lecz prawdy; dziś trudno dojść do faktów wydawniczych
w gąszczu pseudonimów, jednorazowych wydań, urwanych serii...
Adam Konderak wykonał sam ogromną pracę. [od red.]
Po lewej - 13 XII 1998 r., Muzeum Lubelskie,
promocja "Bibliografii prasy Solidarności..." Adama Konderaka.
Z lewej Andrzej Peciak (niedgyś - podziemny wydawca,
teraz - Dyrektor Wydawnictwa UMCS), współgospodarz wieczoru

 

Wykaz publikacji Adama Konderaka
Adam Konderak, 1990: Bibliografia prasy 'Solidarności' 28 VIII 1980 - 12 XII 1981

Adam Konderak:
Bibliografia prasy "Solidarności"
28 VIII 1980 - 12 XII 1981.
[425 tytułów - przyp. red.]
Oficyna Wydawnicza Fundacji Solidarności
Regionu Środkowowschodniego,
    Lublin 1990, 155 s.
ISBN: 83-85168-00-1		   Adam Konderak, 1998: Bibliografia prasy opozycyjnej w PRL do wprowadzenia stanu wojennego

Adam Konderak:
Bibliografia prasy opozycyjnej w PRL
do wprowadzenia stanu wojennego.
[1.406 opisów - przyp. red.]
Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej,
Lublin [grudzień] 1998, 298 s.
ISBN: 83-227-1250-2

Artykuły:

  1. Wanax i jego rola w państwie mykeńskim - Roczniki Humanistyczne - T. 29 (1981), z. 3
        (Filologia klasyczna), s. 5-18
  2. [Anonim] W imieniu Rzeczyspospolitej - Spotkania - R. 1981, nr 14, s. 137-142
  3. [Anonim] [List odmowny] Zofii Kossak-Szczuckiej do Prezydium Komitetu Nagród Państwowych
       - Spotkania - R. 1981, nr 15, s. 99-104.
  4. [Anonim] Kronika "Spotkań": 1983 r. - Spotkania - R. 1984, nr 26, s. 68-77
  5. [Anonim] Kronika "Spotkań": Styczeń - czerwiec 1984 r. - Spotkania - R. 1984, nr 27/28, s. 66-97
  6. [Anonim] Kronika "Spotkań": Lipiec - grudzień 1984 r. - Spotkania - R. 1986, nr 31, s. 258-370
  7. [Uczestnik] Ku pojednaniu przez wiarę. Rekolekcje ekumeniczne w Leśnej Podlaskiej
       - Spotkania - R. 1987, nr 33/34, s. 38-42
  8. [Daniel Doniec] Problematyka ukraińska w polskiej publicystyce niezależnej
       - Spotkania - R. 1987, nr 33/34, s. 261-271
  9. [Anonim] Kronika "Spotkań": Styczeń - czerwiec 1985 r. - Spotkania - R. 1988, nr 35, s. 187-243
10. Ku pojednaniu - przez wiarę - Ethos - R. 1 (1988) nr 1, s. 120-127
11. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 4 (1989) nr 1 (30) 20 stycznia, s. 9-10
12. [Anonim] Kronika - Gazeta Rolników - R. 2 (1989) nr 1 (3) styczeń, s. 11-12
13. [Anonim] Kronika - Gazeta Rolników - R. 2 (1989) nr 3 (5) luty, s. 11-12
14. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 4 (1989) nr 2 (31) luty/marzec, s. 11-12
15. [Adam Sado] Opozycja w krajach "bloku wschodniego" w 1988 r.
       - Gazeta - R. 4 (1989) nr 2 (31) luty/marzec, s. 9-11
16. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 4 (1989) nr 3 (32) kwiecień, s. 12, 15-16
17. [Adam Sado] Opozycja w Jugosławii - Gazeta - R. 4 (1989) nr 3 (32) kwiecień, s. 13-15
18. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 4 (1989) nr 4 (33) maj, s. 15-16
19. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 4 (1989) nr 4 (33) maj, s. 15-16
20. [Adam Sado] Rozwój opozycji w Czechosłowacji
       - Gazeta - R. 4 (1989) nr 6 (35) 15 czerwca, s. 14-15
21. [Anonim} Kronika. - Gazeta - R. 4 (1989) nr 7 (36) listopad, s. 11-12
22. [Adam Sado] Wczoraj i dziś Ukraińskiego Kościoła Katolickiego (I)
       - Gazeta - R. 4 (1989) nr 7 (36) listopad, s. 9-11
23. [Anonim] Kronika. - Gazeta - R. 4 (1989) nr 8 (37) grudzień, s. 14-15
24. [Adam Sado] Wczoraj i dziś Ukraińskiego Kościoła Katolickiego (II)
       - Gazeta - R. 4 (1989) nr 8 (37) grudzień, s. 12-14
25. [Anonim] Kronika. - Gazeta - R. 5 (1990) nr 1 (38) styczeń, s. 11-12
26. [Adam Sado] Wczoraj i dziś Ukraińskiego Kościoła Katolickiego (dok.)
       - Gazeta - R. 5 (1989) nr 1 (38) styczeń, s. 9-11
27. [Anonim] Kronika. - Gazeta - R. 5 (1990) nr 2 (39) luty, s. 8
28. [Adam Sado] Tło sporu o Karabach (I) - Gazeta - R. 5 (1990) nr 2 (39), 1 lutego, s. 7
29. [Anonim] Kronika - Gazeta - R. 5 (1990) nr 3 (40) 15 lutego, s. 11-12
30. [Adam Sado] Tło sporu o Karabach (II) - Gazeta. - R. 5 (1990), nr 3 (40) 15 lutego, s. 10-11
31. [Adam Sado] Traktat, który przestał obowiązywać
       - Gazeta - R. 5 (1990), nr 5 (42) 2 kwietnia, s. 10-11
32. Dziedzictwo duchowe Chełmszczyzny - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [15.VIII], s. 9
33. Święto Ziemi Chełmskiej - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [23.VIII], s. 5
34. Kościół wschodni na Ziemi Chełmskiej (do 1596 r.) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [2.IX], s. 5
35. Biskupstwo unickie (1596-1875). - Zwierciadło Chełmskie. - R. 1990 [10.IX], s. 9
36. Diecezja prawosławna - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [16.IX], s. 5
37. Martyrologia Unitów - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [23.IX], s. 7
38. Biskup Jan Biskupiec (1376-1452) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [6.X], s. 6
39. Tzw. Gubernia Chełmska - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [20.X], s. 6
40. Biskup unicki - Filip Felicjan Szumborski (1771 - 1851)
       - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [28.X], s. 6
41. "Między Wieprzem a Bugiem" - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [6.XI], s. 5
42. Biskup unicki - Jan Mikołaj Kaliński (1799 - 1866) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [16.IX], s. 5
43. Biskupi chełmscy (od Tomasza z Sienna do Mikołaja Kościeleckiego)
       - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [18.IX], s. 4
44. Biskupi chełmscy (II) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [1.XII], s. 6
45. Biskupi chełmscy (III) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [9.XII], s. 6
46. Biskupi chełmscy (IV) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [16.XII], s. 6
47. Biskupi chełmscy (V) - Zwierciadło Chełmskie - R. 1991 [6 I], s. 5
48. Biskupi chełmscy (dok.) - Zwierciadło Chełmskie. - R. 1991 [14.I], s. 7
49. Organizacja terytorialna łacińskiej diecezji chełmskiej
       - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [1.XII], s. 6
50. Ziemia Bełska - Zwierciadło Chełmskie - R. 1990 [1.XII], s. 6

Recenzje:

1. F. G. Maier: Archäologie und Geschichte. Ausgaben in Alt - Paphos. Konstanz 1973
     - Folia Orientalis - R. 19 (1978), s. 265-271
2. C. Spyridakis: A brief history of Cyprus. Nicosia 1974 - Folia Orientalia - R. 20 (1979), s. 295-298
3. T. Strzembosz: Refleksje o Polsce i podziemiu 1939 - 1945. Warszawa 1990
     - Ethos - R. 3 (1990) nr 9/10, s. 332-340
4. Szara księga komunizmu. Na marginesie czarnej księgi komunizmu
     - Ethos - R. 12 (1999) nr 4 (48), s. 222-233

 

 

Opracowanie i redakcja: Jan Krzysztof Wasilewski
Autor: Jan Krzysztof Wasilewski
Ostatnia aktualizacja: 11.11.2008, godz. 18:05 - Artur Podsiadły